Khu đất công 309 ha ở xã Phước Minh (huyện Dương Minh Châu): Khẩn trương giải quyết hợp lý, hợp tình

Một góc khu 309 ha hiện khá sung túc.

Đất công nhưng dân làm chủ

Khu đất công này có diện tích 309 ha. Tuy “mang tiếng” là đất công nhưng khoảng hai phần ba diện tích trên do người dân quản lý, sử dụng, canh tác nông nghiệp, xây dựng nhà cửa trong nhiều năm qua. Theo một cán bộ huyện DMC, trước kia, khi xây dựng công trình thuỷ lợi hồ Dầu Tiếng, Công ty Khai thác thuỷ lợi Dầu Tiếng trực tiếp quản lý khu đất trên. Khi công trình hoàn thành, Công ty đã cho người dân (chủ yếu là cán bộ, công nhân viên chức của Công ty) sử dụng một số đất để sản xuất, cải thiện đời sống vốn rất khó khăn, thiếu thốn thời bấy giờ. Công ty Khai thác thuỷ lợi Dầu Tiếng có nêu rõ là “cho mượn, khi Nhà nước cần thì trả lại”. Đến năm 1999, UBND tỉnh ra Quyết định số 160/QĐ-UB, giao 309 ha đất trên cho UBND huyện DMC quản lý.

 Tháng 8.1999, UBND huyện DMC ra thông báo: người dân đang tạm sử dụng đất công ở khu vực 309 ha (thuộc ấp B2, xã Phước Minh) phải giữ nguyên hiện trạng đất, không được trồng cây lâu năm hoặc xây dựng các công trình nhà cửa trên đất, chờ UBND huyện có kế hoạch chung. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, nhiều diện tích đất trong khu 309 ha ở xã Phước Minh đã bị lấn chiếm, bị mua bán, xây dựng nhà cửa tràn lan. Có nhiều hộ xác nhận đất họ đang sử dụng là do khai phá (lấn chiếm). Có nhiều hộ khai báo đất họ sử dụng do Công ty Khai thác thuỷ lợi Dầu Tiếng cấp, nhưng thực tế chỉ có vài chục hộ có giấy cấp đất. Đồng thời có rất nhiều hộ cho biết họ mua đất từ người khác.

Một số hộ dân trong khu vực 309 ha cho biết, rất nhiều người trong số các hộ dân ở đây đã định cư gần 30 năm nay. Người dân cũng thừa nhận nguồn gốc đất họ sử dụng là đất công. Vì thế mà chính quyền địa phương không cấp sổ đỏ, không cho dân trồng cây lâu năm, không cho xây nhà kiên cố. Thế nhưng, người dân sống trên khu đất này phải chịu thiệt thòi suốt trong thời gian qua là điều mà chính quyền cần phải sớm xem xét, giải quyết. Hầu hết trước đây, những người đến sống ở khu 309 đều gặp khó khăn, thiếu vốn, đất sản xuất ít hoặc không đất sản xuất. Nếu được cấp đất, được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) thì họ có điều kiện để vay vốn sản xuất hoặc tự chủ sử dụng đất một cách hợp lý nhất. Việc chậm giải quyết dứt điểm thực trạng sử dụng khu đất 309 ha còn có tác động tiêu cực đến sự phát triển kinh tế - xã hội của xã Phước Minh.

Theo ghi nhận của phóng viên, thực trạng khu đất 309 hiện nay khá sung túc. Dân cư ở khu này khá đông đúc, theo UBND xã Phước Minh thì có khoảng 450 hộ, và hiện đã có nhiều ngôi nhà kiên cố, khang trang, đắt tiền mọc lên. Trước đây, có thời gian chính quyền địa phương xã Phước Minh nỗ lực quản lý chặt theo yêu cầu của huyện nên nhiều người dân muốn xây nhà phải lén lút, thậm chí xây vào ban đêm. Tuy nhiên, gần đây, khi nghe phong thanh Nhà nước có chủ trương cấp đất cho dân ở khu này thì việc quản lý có vẻ thoáng hơn, nên người dân khá thoải mái trong xây cất nhà cửa. Mặc dù trước đây, huyện Dương Minh Châu đã có chủ trương cấm trồng cây lâu năm trên khu đất 309 ha nhưng hiện trạng cho thấy, khu vực này có nhiều diện tích trồng cây lâu năm đã sum suê cành lá, nhiều nhất là cao su và cây ăn trái. “Nghe nói có chủ trương cấm xây nhà kiên cố nhưng thấy người ta xây thì mình cũng xây, chứ không lẽ có điều kiện mà mình cứ phải ở trong căn nhà xập xệ hoài, khó coi lắm. Chỉ mong Nhà nước không bắt đập bỏ, chứ cũng hồi hộp lắm”, một người dân nói. Như vậy, chủ trương cấm xây cất nhà cửa, cấm trồng cây lâu năm của UBND huyện DMC (trước đó) đã bị “vô hiệu hoá”.

Lãnh đạo UBND xã Phước Minh cho biết, thực trạng khu đất 309 ha là một trong những băn khoăn lớn nhất của địa phương trong nhiều năm qua. Người dân bất an vì chưa biết có được công nhận quyền sử dụng đất hay không và những khó khăn có liên quan đến đất đai, GCNQSDĐ, nhà cửa. Nhiều lần, tại các cuộc tiếp xúc cử tri, người dân đề nghị chính quyền, cơ quan chức năng sớm có chủ trương rõ ràng, cụ thể, dứt khoát để người dân được biết. Tuy nhiên, nguyện vọng lớn nhất của họ là mong được Nhà nước công nhận để họ an cư, ổn định cuộc sống.

Khẩn trương giải quyết

Trao đổi với phóng viên về thực trạng sử dụng và hướng giải quyết khu đất 309 ha, ông Trần Văn To- Chủ tịch UBND huyện Dương Minh Châu cho biết, thời gian qua, huyện đã rất nỗ lực nhằm xử lý sao cho ổn thoả, hợp tình hợp lý việc sử dụng đất của người dân ở đây. Tuy nhiên, do yếu tố lịch sử, do nhiều lý do khách quan và tính chất phức tạp trong quá trình sử dụng đất cũng như các quy định của pháp luật về đất đai, nên việc giải quyết cần phải có thời gian, có lộ trình. Về cơ bản, hiện UBND huyện vừa mới ký quyết định phê duyệt phương án giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khu 309 ha. Theo đó, diện tích đất cấp GCNQSDĐ cho các hộ gia đình, cá nhân được xác định theo quy hoạch; được hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định tại thời điểm làm thủ tục cấp giấy được UBND xã Phước Minh xác nhận là đất không có tranh chấp, phù hợp quy hoạch sử dụng đất đã được duyệt.

Đối với diện tích đất thuộc quy hoạch khu dân cư dọc theo hai bên trục đường chính: đường 781, đường Phước Minh - Đập Chính, được xem xét cấp GCNQSDĐ theo hiện trạng nhưng có chiều dài không quá 50m (đã trừ lộ giới), tổng diện tích cấp GCNQSDĐ là 16 ha. Phần diện tích đất còn lại nếu không phù hợp quy hoạch sử dụng đất (ngoài chiều dài 50m), nếu có nhu cầu sử dụng thì cho hộ gia đình, cá nhân làm thủ tục thuê đất nông nghiệp theo quy định.

Đối với diện tích đất thuộc khu tam giác, được xem xét cấp GCNQSDĐ theo quy hoạch phân lô, có chiều rộng theo hiện trạng và chiều dài quy hoạch 30m (đã trừ lộ giới), tổng diện tích cấp GCNQSDĐ là 3,3 ha. Diện tích đất còn lại (mặt hậu) là 3,48 ha giữ nguyên hiện trạng đến khi Nhà nước chủ trương triển khai thực hiện dự án sẽ tổ chức thu hồi đất theo quy định.

Đối với vị trí đất của 65 hộ khu dân cư tập trung, nhà thuộc sở hữu Nhà nước, sẽ giao quyền sử dụng đất ở và nhà ở trên đất cho 65 hộ gia đình, cá nhân theo hiện trạng sử dụng, không đấu giá quyền sử dụng đất vì các hộ đã sử dụng đất gắn liền với nhà trước ngày 15.10.1993.

UBND huyện DMC cũng có chủ trương giải quyết đối với từng trường hợp cụ thể sử dụng đất ở khu 309 ha ở các vị trí đất khác nhau, loại đất khác nhau. Trong đó đáng chú ý là đối với diện tích đất ở, đất phi nông nghiệp thuộc quy hoạch khu dân cư dọc theo hai bên trục đường chính (đường 781, đường Phước Minh - Đập Chính), khu tam giác và khu nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước, thì có những hướng giải quyết sau:

Thứ nhất, những trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất làm nhà ở có giấy tờ của Công ty TNHH MTV KTTL Dầu Tiếng, UBND xã Phước Minh cấp, nếu sử dụng đất ổn định từ trước ngày 15.10.1993 thì được cấp GCNQSDĐ đối với diện tích đã được giao và phải nộp tiền sử dụng đất ở bằng 40% giá đất do UBND tỉnh quy định đối với diện tích trong hạn mức; thu 100% đối với diện tích ngoài hạn mức theo mức giá UBND tỉnh quyết định phù hợp với giá thực tế thị trường tại thời điểm cấp GCNQSDĐ.

Trường hợp sử dụng đất từ ngày 15.10.1993 đến trước ngày 1.7.2004 thì được cấp GCNQSDĐ đối với diện tích đã được giao và phải nộp tiền sử dụng đất ở trong hạn mức bằng 100% theo giá đất do UBND tỉnh quy định; đối với phần diện tích ngoài hạn mức giao đất ở sẽ thu bằng 100% tiền sử dụng đất theo giá đất do UBND tỉnh quyết định phù hợp với giá chuyển nhượng QSDĐ thực tế trên thị trường tại thời điểm cấp GCNQSDĐ.

Cao su lâu năm ở khu 309 ha.

Thứ hai là trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất làm nhà ở do Công ty TNHH MTV KTTL Dầu Tiếng - Phước Hoà hoặc UBND xã Phước Minh cho mượn, do hộ gia đình hoặc cá nhân bao chiếm sang nhượng trái phép, nhận tặng cho không đúng quy định của pháp luật trước ngày 1.7.2004. Nếu hộ gia đình, cá nhân, đang sử dụng đất trước ngày 15.10.1993 thì phải nộp 50% tiền sử dụng đất theo giá đất do UBND tỉnh quy định đối với diện tích đất ở được giao theo hạn mức; đối với diện tích đất ở ngoài hạn mức, sẽ thu bằng 100% tiền sử dụng đất theo giá đất do UBND tỉnh quyết định phù hợp với giá chuyển nhượng QSDĐ thực tế trên thị trường tại thời điểm cấp GCNQSDĐ.

Trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 15.10.1993 đến trước ngày 1.7.2004 thì phải nộp tiền sử dụng đất ở trong hạn mức bằng 100% theo giá đất do UBND tỉnh quy định, đối với phần diện tích ngoài hạn mức giao đất ở sẽ thu bằng 100% tiền sử dụng đất theo giá đất do UBND tỉnh quyết định phù hợp với giá chuyển nhượng QSDĐ thực tế trên thị trường tại thời điểm cấp GCNQSDĐ.

Thứ ba là trường hợp những trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng nhà, đất thuộc sở hữu Nhà nước sử dụng trước 15.10.1993 (65 hộ khu dân cư tập trung). Các hộ này phải nộp tiền sử dụng đất 40% theo giá đất UBND tỉnh quy định. Các hộ phải nộp tiền cho ngân sách huyện giá trị nhà còn lại trên đất, sau khi đã khấu hao thời gian sử dụng nhà.

UBND huyện DMC cũng đề ra hướng giải quyết đối với các trường hợp khác như những trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất lấn, chiếm, nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho kể từ ngày 1.7.2004 trở về sau; đối với đất nông nghiệp; trường hợp sử dụng đất không phù hợp quy hoạch; đối với diện tích đất nằm ngoài chiều dài quy hoạch 50m thuộc khu dân cư dọc 2 bên tuyến đường chính (đường 781, đường Phước Minh - Đập Chính, khu tam giác); đối với các dự án thuê đất đang triển khai; đối với đất quy hoạch du lịch sinh thái do hộ gia đình, cá nhân sử dụng không phù hợp quy hoạch; đất bố trí tái định cư...

UBND huyện DMC cho biết thêm, hiện huyện đang chỉnh sửa, bổ sung một số chỗ trong phương án giải quyết khu 309 ha theo yêu cầu của UBND tỉnh. Huyện đang khẩn trương hoàn chỉnh các thủ tục pháp lý theo quy định để sớm triển khai thực hiện để người dân ở khu vực trên sớm được “hợp thức hoá” việc sử dụng đất.

Mới đây, trong buổi làm việc với phóng viên về phương án giải quyết khu 309 ha của UBND huyện DMC, lãnh đạo HĐND và UBND xã Phước Minh cho biết về cơ bản phương án trên phù hợp thực tế. Tuy nhiên, nhiều ý kiến của người dân phản ánh đề nghị huyện xem xét lại chủ trương thu tiền sử dụng đất đối với các hộ đã ở ổn định trước ngày 15.10.1993, vì mức giá đề ra trong phương án là quá cao.

Theo baotayninh.vn