Nỗ lực cải thiện chất lượng nguồn nước sông Vàm Cỏ Đông

Một vụ cá chết tại xã Phước Vinh (ảnh Hoàng Anh).

Tây Ninh là một trong 11 tỉnh, thành phố phía Nam nằm trong lưu vực hệ thống sông Đồng Nai, có 2 con sông lớn là sông Sài Gòn và sông Vàm Cỏ Đông cần phải bảo vệ nghiêm ngặt chất lượng nguồn nước. Trong đó, sông Sài Gòn có nguồn nước đã được kiểm soát, chất lượng được cải thiện do ít bị tác động bởi nước thải công nghiệp. Riêng sông Vàm Cỏ Đông hiện đang là mục tiêu nỗ lực của tỉnh trong việc hạn chế dần các yếu tố gây ô nhiễm nhằm trả lại nguồn nước trong sạch cho dòng sông vào năm 2020. 

Sông Vàm Cỏ Đông- nguồn cấp nước cho sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản và giao thông đường thuỷ đã và đang bị tác động tiêu cực bởi các hoạt động khai thác khoáng sản, bởi nước thải từ các khu công nghiệp Trảng Bàng, Linh Trung, Thành Thành Công và hơn 40 nhà máy chế biến khoai mì, 11 nhà máy chế biến cao su, 2 nhà máy chế biến mía đường, 11 trung tâm y tế, bệnh viện và hơn 30 cơ sở sản xuất kinh doanh khác hoạt động theo kiểu làng nghề, với tổng lưu lượng nước thải hàng trăm ngàn mét khối/ngày đêm đổ xuống con sông này. Sông Vàm Cỏ Đông còn tiếp nhận nước thải từ hoạt động sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản và nước thải đô thị của thành phố Tây Ninh cùng với 6 thị trấn và cộng đồng dân cư sinh sống ven sông. Thực trạng ấy khiến cho chất lượng nguồn nước con sông ngày càng xấu đi rõ rệt.

Nhằm cải thiện chất lượng nguồn nước sông Vàm Cỏ Đông- phấn đấu đạt chất lượng tiêu chuẩn loại A, UBND tỉnh Tây Ninh đã ban hành kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện Đề án “Bảo vệ môi trường lưu vực hệ thống sông Đồng Nai trên địa bàn tỉnh đến năm 2020” với mục tiêu từng bước xử lý, ngăn ngừa mức độ gia tăng ô nhiễm nguồn nước của con sông này; phối hợp với các tỉnh, thành phố trong lưu vực thực hiện cân bằng nguồn nước nhằm phục vụ an toàn cho việc cấp nước sinh hoạt, tưới tiêu nông nghiệp, các nhu cầu phát triển kinh tế- xã hội bền vững và giữ gìn cảnh quan thiên nhiên đặc trưng của lưu vực. 

Giai đoạn từ 2011 đến năm 2013, tỉnh đã xử lý triệt để (đóng cửa, di dời) 5 nhà máy, 5 cụm chế biến khoai mì và một cụm sản xuất gạch thủ công gây ô nhiễm, có tác động trực tiếp đến sông Vàm Cỏ Đông. Theo quy định của tỉnh, đầu năm 2014 các khu công nghiệp, khu chế xuất, các nhà máy chế biến mía đường, chế biến tinh bột khoai mì, cao su, các bệnh viện và các cơ sở sản xuất đang hoạt động có nước thải xả vào lưu vực sông Vàm Cỏ Đông phải xử lý nước thải đạt cột A theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường, chậm nhất đến ngày 30.6.2014 phải thực hiện xong mới được phép hoạt động.

Trong 8 tháng qua, hai ngành chức năng của tỉnh- Cảnh sát môi trường và Chi cục Bảo vệ môi trường (thuộc Sở Tài nguyên- Môi trường) đã kiểm tra, thanh tra hơn 450 cơ sở sản xuất, phát hiện gần 20 cơ sở vi phạm, gây ô nhiễm sông Vàm Cỏ Đông, đề xuất UBND tỉnh ra quyết định xử phạt với tổng số tiền gần 5 tỷ đồng; đồng thời đình chỉ (hoặc cơ sở tự nguyện đình chỉ) 56 cơ sở chế biến bột mì, cao su do chưa triển khai hoặc triển khai chưa hoàn chỉnh hệ thống xử lý nước thải đạt loại A theo quy định.

Tây Ninh đã đầu tư 117 tỷ đồng thực hiện công trình xử lý chất thải, nước thải y tế cho 9 trung tâm y tế (cấp huyện) và Bệnh viện Đa khoa tỉnh để xử lý triệt để nguồn chất thải, nước thải độc hại trước khi thải ra môi trường. Đến cuối tháng 8.2014 đã có 5 trung tâm y tế huyện, thành phố xây dựng xong hệ thống xử lý nước thải, chất thải đưa vào hoạt động. Đến nay, toàn tỉnh đã có 100% khu công nghiệp, khu chế xuất, các nhà máy chế biến mía đường và hơn 50% nhà máy chế biến khoai mì, chế biến cao su xử lý nước thải đạt cột A. Các nhà máy còn lại, trước mắt tạm thời bị đình chỉ hoạt động, chờ khi nào xây dựng xong hệ thống xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn mới được hoạt động trở lại. 

Theo ông Nguyễn Đình Xuân- Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường, điều tồn tại lớn nhất gây ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nguồn nước của sông Vàm Cỏ Đông chính là nguồn nước thải sinh hoạt chưa được xử lý của các khu dân cư đô thị khu vực ven sông như: thành phố Tây Ninh, các khu thị trấn của các huyện Hoà Thành, Châu Thành, Gò Dầu, Dương Minh Châu. Hầu hết các nguồn nước thải này đều được thu gom vào mương, rạch thông qua hệ thống cống, rãnh, sau đó chảy ra sông Vàm Cỏ Đông.

 Ông Xuân cũng cho biết, trong thời gian tới, tỉnh có kế hoạch triển khai 2 dự án đầu tư xây dựng mạng lưới thu gom và xử lý nước thải tập trung của thành phố Tây Ninh và huyện Dương Minh Châu. Việc thực hiện các dự án này không ngoài mục đích bảo đảm cho nguồn nước thải đạt chất lượng loại A trước khi thải ra sông suối, góp phần cải thiện chất lượng nguồn nước sông Vàm Cỏ Đông, từng bước đưa chất lượng nước của hệ thống lưu vực sông Đồng Nai đạt tiêu chuẩn loại A, để phục vụ mục đích cấp nước sinh hoạt, theo đề án của Thủ tướng Chính phủ.

Theo baotayninh.gov.vn