Đồng bào dân tộc thiểu số còn thiếu đất ở, đất sản xuất

Đặt câu hỏi chất vấn, đại biểu Dương Tấn Quân - Đoàn Đại biểu Quốc hội Bà Rịa – Vũng Tàu cho rằng, tình trạng thiếu đất ở, đất sản xuất của đồng bào dân tộc thiểu số là vấn đề nhức nhối từ nhiều năm nay nhưng chưa được giải quyết dứt điểm.

Một bất cập khác được đại biểu Trần Văn Khải – Đoàn Đại biểu Quốc hội Hà Nam chia sẻ, đó là tình trạng giao đất sản xuất nhưng khó không đủ điều kiện như thiếu nước, thiếu các điều kiện hạ tầng, đồng bào không thể sản xuất hoặc chưa thể sản xuất được cho nên dẫn đến tình trạng là cũng bỏ. Ngoài ra, có tình trạng lấn chiếm, bán, sang nhượng sau khi được giao. Đại biểu đề nghị làm rõ trách nhiệm các tổ chức, cá nhân để ra tình trạng như vậy.

Bộ trưởng Hầu A Lềnh thừa nhận thực tế nhiều hộ đồng bào dân tộc thiếu đất ở, đất sản xuất của đồng bào. Theo thống kê, đến năm 2019, nhu cầu về đất ở của vùng đồng bào dân tộc thiểu số khoảng trên 24.000 hộ gia đình và đất sản xuất là trên 43.000 của hộ gia đình. Ủy ban Dân tộc đã tính toán, đưa vào trong Báo cáo nghiên cứu khả thi và trình với Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 1719, trong đó có đề ra các chỉ tiêu, mục tiêu rất cụ thể là đến năm 2025 sẽ giải quyết 60% nhu cầu đất ở cho người dân. Giai đoạn 2026-2030 giải quyết 40% còn lại.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh giải trình tại phiên chất vấn

Bộ trưởng Hầu A Lềnh cho biết, có nhiều địa phương có nguồn quỹ đất để hỗ trợ để xây dựng thành các mô hình sắp xếp dân cư tập trung. Tuy nhiên, rất nhiều địa phương là không còn quỹ đất. Bởi thế cần ưu tiên tập trung giải quyết cấp đất cho những hộ dân chưa được cấp lần nào mà không có đất ở và chưa có đất sản xuất do yếu tố khách quan.

Theo Bộ trưởng Hầu A Lềnh, trên thực tế xảy ra một số trường hợp đã được cấp đất rồi, kể cả đất ở, kể cả đất sản xuất, nhưng trong quá trình sử dụng, người dân có thể chuyển nhượng, mua bán, cho, tặng hoặc tranh chấp. Việc mua bán, chuyển nhượng, sang tặng theo quy định của pháp luật, trừ trường hợp thực hiện trái pháp luật thì không được phép.

Việc mua, bán, chuyển nhượng này đều do địa phương giải quyết, bởi thế, để thực hiện việc giao đất đúng đối tượng, đưa đất vào sử dụng đúng mục đích cần sự phối hợp thống nhất từ trung ương đến địa phương. Trung ương kiểm tra, đôn đốc, địa phương kiểm tra, xử lý vi phạm nếu có.

“Chúng tôi nghĩ rằng, trong giai đoạn tới khi sửa Luật Đất đai và một số vấn đề liên quan đến các pháp luật khác sẽ có những thiết chế, chế tài để xử lý những vấn đề này tốt hơn”, Bộ trưởng Hầu A Lềnh nói.

Về đề xuất góp ý vào Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh, trong quá trình xây dựng Luật Đất đai (sửa đổi), Ủy ban Dân tộc tham gia góp ý và có Văn bản gửi Ban Chỉ đạo, Bộ TN&MT tổng hợp. Theo đó, Ủy ban Dân tộc đề nghị 2 khoản tại Điều 27 Dự thảo: “Có chính sách đất đai cho đất ở, đất sinh hoạt của đồng bào dân tộc thiểu số phù hợp với điều kiện, tập quán, bản sắc văn hóa và điều kiện thực tế của từng vùng” và “có chính sách tạo điều kiện cho đồng bào dân tộc thiểu số trực tiếp sản xuất nông nghiệp ở nông thôn có đất để sản xuất nông nghiệp”.