Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang trả lời về tình hình cấp Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất: Địa phương cần nỗ lực và linh hoạt, người dân cần hiểu đúng chính sách

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Trong thời gian qua, Chính phủ và UBND các địa phương trên cả nước đã tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ cấp GCN quyền sử dụng đất, phấn đấu hoàn thành mục tiêu đề ra tại Nghị quyết số 30 của Quốc hội.

+ Ngày 04/4/2013, Thủ tướng Chính phủ đã có Chỉ thị số 05 đôn đốc, chỉ đạo các địa phương thực hiện những giải pháp cụ thể để thực hiện mục tiêu này.

 + Bộ TN&MT đã làm việc với Lãnh đạo UBND 22 tỉnh, thành phố có tỷ lệ cấp GCN đạt thấp để quán triệt, thống nhất các giải pháp đẩy nhanh tiến độ; đã cử các đoàn công tác kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn tại các địa phương này.

+ Tôi cũng đã có thư gửi các đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ, Thành uỷ và Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị chỉ đạo các cấp ủy Đảng, UBND các cấp, các ngành ở địa phương cùng vào cuộc để thực hiện nhiệm vụ cấp GCN; Bộ đã có Chỉ thị về nâng cao kỷ luật, kỷ cương hành chính trong thực thi công vụ của cán bộ, công chức toàn ngành TN&MT.

+ Bộ cũng đã phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam thực hiện đợt tuyên truyền về tình hình thực hiện cấp GCN tại các địa phương.Các Bộ Tài chính, Tư pháp, Văn phòng Chính phủ đã tích cực vào cuộc cùng Bộ TN&MT để tháo gỡ những khó khăn vướng mắc liên quan đến nghĩa vụ tài chính và xử lý vi phạm tại các dự án phát triển nhà ở khi cấp GCN...

Hiện nay, chưa đến thời điểm báo cáo định kỳ tình hình cấp GCN, qua kiểm tra, đôn đốc ở một số địa phương cho thấy nhiều tỉnh, thành phố đã có chuyển biến tích cực như TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh Tuyên Quang, Lai Châu, Thừa Thiên Huế, Khánh Hòa; song cũng còn một số tỉnh, thành phố chuyển biến chậm.      

PV: Vừa qua, một số báo phản ánh có tình trạng nhiều hộ dân ở TP. Hồ Chí Minh không nhận hoặc trả lại GCN do áp dụng hệ số K cao, đề nghị Bộ trưởng cho ý kiến về vấn đề này và giải pháp khắc phục?

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: - Trước hết, cần hiểu hệ số K được quy định tại Thông tư số 93 của Bộ Tài chính, là hệ số điều chỉnh giá đất do UBND cấp tỉnh quy định để tính thu tiền sử dụng đất khi cấp GCN lần đầu đối với phần diện tích vượt hạn mức đất ở và khi chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở.

Qua tìm hiểu tình hình, nguyên nhân nhiều hộ dân ở TP. Hồ Chí Minh không nhận hoặc trả lại GCN là do hệ số K cao (từ 2 - 4,5 lần), dẫn đến số tiền sử dụng đất phải nộp quá nhiều; trong khi điều kiện kinh tế của nhiều hộ gia đình có đất cần cấp GCN còn rất khó khăn.

Để khắc phục tình trạng trên, Bộ TN&MT đã bàn với Bộ Tài chính và đề nghị UBND TP. Hồ Chí Minh và UBND các tỉnh, thành phố cần vận dụng Thông tư số 93 của Bộ Tài chính cho phù hợp, theo đó, cần phân biệt rõ 2 trường hợp:

+ Một là, cấp GCN lần đầu với mục đích để bảo đảm quyền của người có đất và đảm bảo công tác quản lý nhà nước, nên các địa phương cần quy định hệ số K theo hướng tạo điều kiện thuận lợi nhất để người dân có khả năng nộp được các khoản tiền theo quy định.

+ Hai là, cấp GCN khi chuyển mục đích sử dụng đất thì cần xác định hệ số K theo hướng có tính đến yếu tố thị trường.

Tôi được biết hiện nay, TP. Hồ Chí Minh đã điều chỉnh hệ số K xuống còn 1,3 - 2 lần. Tôi đánh giá cao việc xử lý kịp thời của UBND Thành phố. 

Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang trong Chương trinh Dân hỏi - Bộ trưởng trả lời 

PV: Vừa qua, có một số hộ dân ở một số địa phương phản ánh khi nhận GCN thì phải nộp khoản phí chậm nộp là 0,05%/ ngày, mức phí này là quá cao. Xin Bộ trưởng cho biết thực chất của vấn đề này là thế nào?

            Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: - Trước hết, tôi cho rằng cần hiểu rõ nội dung của vấn đề nêu trên, tức là khi đã có Thông báo nộp tiền sử dụng đất, nếu người sử dụng đất chậm nộp tiền thì phải nộp một khoản phạt là 0,05%/ngày (tương đương 18%/năm).

            Quy định này là theo Luật Quản lý thuế: Khi cấp GCN phải nộp tiền sử dụng đất nhưng nếu chậm nộp so với thời hạn quy định thì phải nộp phạt 0,05%/ngày chậm nộp tính trên tổng số tiền phải nộp.

            Tuy nhiên, tại Nghị định số 120 năm 2010, Nhà nước cũng có quy định: Nếu người dân chưa có đủ khả năng nộp tiền thì được ghi nợ vào GCN mà không phải chịu tiền phạt chậm nộp. Số ghi nợ nếu được thanh toán trong vòng 5 năm thì người dân chỉ nộp tiền theo giá đất tại thời điểm cấp GCN.

            Như vậy, trường hợp phản ánh nêu trên có thể do địa phương chưa triển khai thực hiện quy định về ghi nợ hoặc người dân chưa hiểu rõ quy định nên đã không làm thủ tục ghi nợ. (Qua làm việc với một số địa phương, một số huyện, thị vẫn đề nghị cho ghi nợ trong khi Nghị định 120 đã quy định về vấn đề này).

Tôi đề nghị các địa phương cần phổ biến để người dân hiểu rõ chính sách này. Các cơ quan tiếp nhận hồ sơ cấp GCN phải có hướng dẫn cụ thể để người dân biết và làm đơn xin ghi nợ nếu có nhu cầu.

Tuy nhiên, nếu người dân có khả năng về tài chính thì tốt nhất là không nên ghi nợ. Nếu đã ghi nợ thì cũng nên nộp trong thời gian 5 năm, vì sau 5 năm phải nộp theo giá tại thời điểm nộp.

Về vấn đề này, Bộ TN&MT đề nghị cần xem xét, sửa đổi theo hướng đã cho phép người dân có nhu cầu được ghi nợ thì không phạt chậm nộp đối với các trường hợp công nhận quyền sử dụng đất trong thời gian 5 năm để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân.

PV: Hiện nay, một số địa phương cho rằng kinh phí đảm bảo cho cấp giấy chứng nhận thiếu nên khó thực hiện được mục tiêu hoàn thành cấp GCN trong năm 2013. Theo Bộ trưởng cần có giải pháp gì ?

            Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: - Kinh phí là yếu tố quan trọng bảo đảm cho việc đẩy nhanh việc cấp GCN quyền sử dụng đất. Trong thời gian vừa qua, Chính phủ và một số địa phương đã quan tâm bố trí kinh phí cho công tác đo đạc, cấp GCN.

            - Năm 2012, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định hỗ trợ 1.000 tỷ đồng cho 42 tỉnh khó khăn về thu ngân sách để thực hiện công tác này (Các tỉnh cần đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn kinh phí hỗ trợ này).

            - Năm 2013, một số địa phương đã quan tâm bố trí từ ngân sách địa phương cho công tác này như: TP. Hồ Chí Minh, Bình Thuận, Yên Bái, Bắc Kạn...

            Song, còn nhiều địa phương chưa ưu tiên dành kinh phí hoặc cấp rất hạn chế so với yêu cầu nhiệm vụ cấp GCN phải hoàn thành do nguồn thu từ đất của các địa phương ngày càng giảm (khó khăn nhất là các tỉnh Miền núi, Tây Nguyên). Khó khăn này ảnh hưởng không nhỏ tới khả năng hoàn thành mục tiêu cấp GCN trong năm 2013.

            Bộ TN&MT đã báo cáo và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố khẩn trương duyệt, cấp bổ sung kinh phí cho cấp GCN theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 05. Đồng thời hỗ trợ kinh phí năm 2013 cho những tỉnh khó khăn về ngân sách và khối lượng GCN cần cấp còn nhiều, nhất là các tỉnh Trung du, Miền núi.

            Cuối cùng, tôi xin nói là nhiệm vụ cấp GCN quyền sử dụng đất ở nhiều địa phương trong 6 tháng cuối năm còn rất nặng nề. Vì vậy, Bộ TN&MT xin đề nghị các Bộ, ngành liên quan và các địa phương cần tích cực hơn nữa để góp phần hoàn thành nhiệm vụ chính trị mà Chính phủ, Quốc hội đã đề ra về cấp GCN quyền sử dụng đất trong năm 2013.

Bộ Tài nguyên và Môi trường